Warto ożywić zamek

XIII-wieczny Zamek Książ w Wałbrzychu to jeden z najcenniejszych zabytków regionu. Przez lata w wyniku burzliwych wydarzeń historycznych zamek ulegał coraz większym zniszczeniom i wiele razy był przebudowywany. Po drugiej wojnie światowej popadł zupełnie w ruinę. Władze miasta postanowiły zadbać o budowlę, która jest dziedzictwem narodowym i miejscem przenikania się kultur niemieckiej, czeskiej i polskiej. W latach 2004-2005 miasto przeprowadziło szereg prac konserwatorskich i remontowych za pieniądze z funduszy unijnych uzyskane w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego oraz środki przewidziane na ten cel w budżecie gminy.

Nie tylko techniczne poprawki

– Zamek i okolica pięknieją. Corocznie odnotowujemy coraz większą liczbę odwiedzin, również spoza regionu i kraju. Atrakcyjność zabytku ma przełożenie na popularność miasta. Wiele osób nie wie, że zamek leży w granicach administracyjnych Wałbrzycha i należy do gminy. Zwiedzanie zamku to doskonała okazja do zobaczenia reszty miasta – mówi Marek Małecki, zastępca prezydenta Wałbrzycha.

Prace nad wizerunkiem zamku pociągnęły za sobą rozwój zaplecza gastronomicznego i hotelowego wokół zabytku. Przedsiębiorcy prywatni dostrzegli korzyści wynikające z sąsiedztwa atrakcji turystycznej. A planów wobec kompleksu pałacowo-parkowego nie brakuje. Powoli klaruje się wieloletni plan stworzenia Centrum Turystyczno-Kongresowego.

Grunt to współpraca
Dążenie do przywrócenia zabytkowi dawnej świetności podzielone było na kilka etapów. Realizację projektu rozpoczęto od wykonania południowej i północnej elewacji zamku. Następnie zadbano o konserwację detalu kamiennego Dziedzińca Honorowego. Wyremontowano elewacje i dachy oraz wykonano prace konserwatorskie w Budynku Bramnym i w dawnej oficynie pałacowej. Ostatnim etapem renowacji były zabiegi konserwatorskie na portalu wejściowym.

– W toku realizacji projektu nie napotkaliśmy na specjalne przeszkody. Mieliśmy jedynie małe problemy techniczne, zupełnie od nas niezależne. Zima zawitała w gminie dość szybko i utrudniła pracę przy robotach zewnętrznych. Ogólny sukces jest niewątpliwie zasługą ścisłej współpracy miasta z wykonawcą zlecenia. Większość prac konserwatorskich i renowacyjnych wykonała wrocławska firma INTEGER, która obecnie przeprowadza renowację krakowskich sukiennic – tłumaczy Marek Małecki.

Całkowity koszt przedsięwzięcia wyniósł 4 298 987,90 zł. Na projekt „Renowacja kompleksu pałacowo-parkowego Zamek Książ w Wałbrzychu” przeznaczono środki unijne w wysokości 3 154 276 zł. Pozostałe fundusze stanowiły wkład własny gminy, przewidziany w budżecie na ten cel.

Wysiłek już procentuje
Efekty ciężkiej pracy i sporego wkładu finansowego już widać. Zamek, zgodnie z założeniem stał się regionalnym ośrodkiem kulturalnym i stopniowo jego popularność zaczyna wykraczać poza granice kraju. Organizowane są tu imprezy sportowe, m.in. Mistrzostwa Polski w Maratonie MTB oraz wydarzenia kulturalne, jak np. wystawy artystyczne, chociażby zorganizowana niedawno wystawa Jerzego Nowosielskiego. Na terenie kompleksu organizowane są również seminaria i spotkania o charakterze naukowym. Nie bez znaczenia pozostaje tutaj fakt, że Jerzy Tutaj, prezes Przedsiębiorstwa Zamek Książ, jednostki powołanej specjalnie do zarządzania instytucją, wywodzi się za środowiska uniwersyteckiego.

Będzie jeszcze lepiej
To jednak nie koniec wysiłków nad udoskonaleniem zamku i jego otoczenia.
– Chcemy, by kompleks pałacowo-parkowy był jak najbardziej atrakcyjny. Renowacja była tylko pierwszym etapem projektów, które chcemy dalej realizować. Zamek oprócz roli kulturalnej i biznesowej ma pełnić również funkcję Centrum Turystyczno-Kongresowego – mówi Małecki.

W wyniku długofalowego planu stworzenia Centrum Kongresowo-Turystycznego Zamek Książ do 2012 roku planowana jest m.in. przebudowa trzeciego piętra na cele wystawiennicze i konferencyjne, czy udoskonalenie drogi dojazdowej do kompleksu. Podświetlenie alejek w parku, zbudowanie placów wypoczynkowych z ławkami i altanka, odrestaurowanie mostków ma uprzyjemnić spacery zwiedzającym. Gotowy jest również projekt odbudowy amfiteatru.

– Sąsiedztwo zamku wciąż się rozwija. Jednak wszystkie działania ze strony miasta wymagają wsparcia z zewnątrz. W związku z tym, że zamek cieszy się coraz większym zainteresowaniem turystów, inwestorzy prywatni dostrzegają to i w sąsiedztwie realizują swoje inwestycje. Jest to doskonały przykład, jak właściwie wykorzystane środki publiczne przyczyniają się do przyciągnięcia środków prywatnych i ich odpowiedniego spożytkowania – komentuje Małecki.