Lipnica Wielka zadbała o środowisko

Niewielka gmina składająca się z dwóch miejscowości Lipnica Wielka i Kiczory bezpośrednio graniczy ze Słowacją. Dolna część gminy sięga do Jeziora Orawskiego, transgranicznego akwenu stanowiącego ważny przyrodniczy rejon. Jezioro to jest drugim co do objętości sztucznym zbiornikiem wodnym Słowacji.
W jego ekosystemie znajdują się cenne rodzaje roślin, zwierząt oraz biotopów, które należy chronić przed zanieczyszczeniami środowiska. Jezioro także odgrywa szczególną rolę, gdyż leży na trasie sezonowych wędrówek ptaków.

Samorządowcy z Lipnicy Wielkiej postanowili zadbać o tak istotne miejsce. Wspólnie ze Słowakami zrealizowali projekt pn. „Poprawa jakości środowiska naturalnego – przygranicznych wód Jeziora Orawskiego – poprzez rozbudowę oczyszczalni ścieków we wsi Lipnica Wielka do przepustowości Q śr. d = 1000 m sześć.” Projekt przeprowadzono w ramach unijnego programu Interreg promującego współpracę transgraniczną.

– Najważniejszą ideą projektu było poprawienie jakości wody pitnej i ochrona cennych gatunków flory i fauny w akwenie Jeziora Orawskiego – mówi Mariusz Murzyniak, wójt gminy Lipnica Wielka, realizator projektu.

Rozwój cywilizacyjny gminy
Celem projektu było wyeliminowanie zanieczyszczeń ze ścieków komunalnych. To zapewniło odpowiednią ilość wymaganej jakości wody do picia po stronie słowackiej dla ok. 5 tys. osób. Zaś po stronie polskiej działania te przyczyniły się do podłączenia kanalizacji ściekowej w 450 gospodarstwach. Według założeń projektu dostęp do kanalizacji mógł wpłynąć na rozwój bazy i usług turystycznych. Jednak najważniejszą kwestią było zachowanie dobrego stan środowiska w Rezerwacie Biosfery Babia Góra.

Plan rozbudowy miejskiej oczyszczalni ścieków nie przewidywał ingerencji w bryle istniejącego od 1999 roku budynku. Unowocześniono za to mechanizm sterujący oczyszczalnią. To był II etap budowy oczyszczalni, zrealizowany w 2006 roku.

Pierwszy etap rozpoczął się w 1999 roku. Wtedy to powstał budynek ze sprzętem o wydajności 500 m sześc. na godzinę, co znaczyło, że dostęp do kanalizacji miało ok. 3 500 tys. osób. Po przeprowadzeniu drugiego etapu prac liczba ta zwiększyła się do 3 950 tys., a wydajność maszyn do 1000 m sześc. na godzinę.

Rewitalizacja urządzeń polegała na wbudowaniu trzech zbiorników reaktorów biologicznych SBR o pojemności 90 m sześc., zbiornika stabilizacji osadu STO o pojemności 90 m sześć. Dobudowano układ napowietrzenia wraz z dmuchawami. Wymieniono system pompowni ścieków na układ pomp o wydajności 25 m sześć. na godzinę. Zwiększono retencję oczyszczalni ścieków o pojemność 90 m sześc. poprzez wbudowanie zbiornika buforu. Przebudowano układ zasilania i sterowania.

– Realizacja tego przedsięwzięcia miała duże znaczenie regionalne – mówi Mariusz Murzyniak. – Przedsięwzięcie przyczyni się w przyszłości do ograniczenia skażenia ujęć płytkich wód, ograniczy skażenie wód Jeziora Orawskiego oraz wód gruntowych. Dzięki modernizacji oczyszczalni ścieków po zakończeniu budowy całej kanalizacji sanitarnej, znikną dzikie wylewiska ścieków w otulinie Babiogórskiego Parku Narodowego. Stworzone zostały warunki do podłączenia 450 gospodarstw domowych w Lipnicy Wielkiej, a także zapewniono możliwość przyjmowania większej ilości ścieków dowożonych do oczyszczalni.

Sukces gminy, wygoda mieszkańców
W wyniku realizacji projektu poprawiona została ochrona wód przygranicznych, co niesie obopólne korzyści dla mieszkańców miejscowości przygranicznych. Patrząc z perspektywy minionych dwóch lat od zakończenia projektu, sytuacja społeczno-ekonomiczna społeczności ze wsi Lipnica Wielka znacznie się polepszyła. Najlepiej pokazują to dane statystyczne prowadzone przez urząd gminy. W 2005 roku przed rozpoczęciem pierwszego etapu liczba osób podłączonych do sieci kanalizacyjnej wynosiła 3 500 tys. Zaś w 2007 roku liczba ta zwiększyła się do 3 950 tys. Z ostatnich szacunków wynika, że we wsi Lipnica Wielka jest 5 111 mieszkańców.

Urząd gminy co roku z własnych środków przyłącza te gospodarstwa, których wnioski zostały pozytywnie rozpatrzone. By odciążyć budżet oraz powiększyć szacunki stara się o dofinansowanie. Obecnie system kanalizacji wraz z oczyszczalnią ścieków obsługuje mieszkańców, trzy szkoły podstawowe, liceum, gimnazjum, ośrodek zdrowia, urząd gminy oraz trzy obiekty gastronomiczne.