Agata Dąmbska: Nowy model finansowania samorządów

Ustawy prezentują mechanizmy z lat 50. XX wieku, wspólnoty nie mają dochodów własnych i realnego władztwa podatkowego, utrzymuje się fikcyjne założenie z czasów PRL, że za usługi publiczne się nie płaci, budżet państwa silnie uczestniczy w redystrybucji środków i zawiera wiele narzędzi wyrównawczych, tworzy się oszczędności kosztem samorządów oraz nie przestrzega zasady adekwatności. Obowiązujący model jest nieuczciwy i nieefektywny. Nowy system powinien zdać się na gospodarność JST. Finanse wspólnot bazowałyby na lokalnym PIT (wpływy z podatku 18 proc. stałyby się dochodem własnym samorządów), podatkach majątkowych i opłatach. Powinien być czytelny związek daniny z korzyścią podatnika oraz przewidywalne wpływy z CIT. Potrzebny jest jeden podatek od nieruchomości, obejmujący grunty rolne i leśne. Należy wprowadzić zasadę, że odpłatność za usługę nie może przewyższać jej kosztów. Wspólnoty uzyskałyby prostszą subwencję, opartą na podziale na grupy wiekowe,
a akcent w transferach zostałby położony na efekty osiągnięte w danej dziedzinie („inteligentne dotacje”). Zadłużanie się samorządów ma respektować zasadę solidarności międzygeneracyjnej (zrównoważenie budżetu w średnim okresie).

dambska@forumodnowa.pl