Obecny system finansowania oświaty jest przestarzały

Głównym tematem marcowych obrad Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego były kwestie dotyczące edukacji. Grzegorz Pochopień, zastępca dyrektora Departamentu Współpracy z Samorządem Terytorialnym przedstawił prezentację z propozycjami zmian w systemie. Zmiany zaproponowane przez MEN dotyczą nowelizacji ustawy o oświacie oraz zmniejszenie obciążeń dla budżetów samorządów i rodziców wynikających z prowadzenia szkół i wysyłania do nich dzieci.

Do przedstawionych planów odnieśli się samorządowcy, którzy zgodnie stwierdzili, że konieczne jest wprowadzenie zmian w Karcie Nauczyciela, która według nich jest nie przystosowana do rzeczywistości.

– Obecny system finansowania oświaty powstał w latach 1999-2000 i był przystosowany do realizacji ówczesnych celów, ówczesnej wizji oświaty polegającej na tworzeniu i utrzymywaniu dużych szkół, gimnazjów. System został, ale cele się zmieniły. Co z tego, że z roku na rok subwencja rośnie, skoro nie nadąża ona za wzrostem wydatków samorządów – powiedział Marek Olszewski, wójt gminy Lubicz.

Samorządowcy zwrócili także uwagę, na powracający co roku problem z nadużywaniem przez nauczycieli urlopów dla poratowania zdrowia. Zaproponowano, by urlopy te były finansowane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a nie przez samorządy. Ponadto samorządowcy chcą zlikwidowania wiejskiego i mieszkaniowego dodatku dla nauczycieli oraz oczekują, że pięciolatki zostaną objęte subwencją chociażby w części z budżetu państwa, w przeciwnym wypadku samorządy nie będą w stanie zagwarantować dzieciom opieki przedszkolnej.

Ryszard Grobelny, prezydent Poznania zwrócił uwagę, że bardzo pilne jest opracowanie kilku najprostszych rozwiązań bieżących, które powinny zostać podjęte już teraz.

– Niech mi ktoś wytłumaczy, dlaczego nie mogę połączyć ze sobą dwóch gimnazjów bez decyzji o ich likwidacji? Generuje to konflikty społeczne, a każdy konflikt społeczny, który jest generowany przeciw samorządowi, uderza zawsze w większość rządzącą – powiedział Ryszard Grobelny.

Wypowiedź Ryszarda Grobelnego uzupełnił Andrzej Porawski, dyrektor biura Związku Miast Polskich, który zwrócił uwagę, że opóźnienie realizacji pełnego wdrożenia obowiązku szkolnego od lat 6 przyniosło jeszcze jedną szkodę, mianowicie program został już zmieniony i dzieci, które są w ostatnim roku pobytu w przedszkolu są pozbawione podstawy programowej.

– Ja wiem, że w tej chwili mamy zupełnie nowy rząd, który nie ma nic wspólnego z poprzednim, jest nowa jakość – przekornie zauważył Andrzej Porawski. – W poprzedniej kadencji w resorcie edukacji trwały prace, w których uczestniczyliśmy, które rodziły pewne nadzieje w sprawie zmiany statusu zawodowego nauczycieli i zmiany organizacji szkół. Teraz się dowiadujemy, że te prace zostały kompletnie zignorowane i resort nie ma zamiaru nad nimi pracować. Muszę wyrazić pewne zdziwienie, ale wynika to może z kompletnej zmiany rządu.

Minister Michał Boni, współprzewodniczący przyznał, że jest lista spraw, co do których nie ma wypracowanego wspólnego stanowiska strony samorządowej i rządowej. Zaproponował, żeby dalej w ramach zespołu KWRST pracować nad rozwiązaniami. Zaproponował także żeby dokonać podziału na strategiczne rozwiązania oraz sprawy bieżące, o których wspomniał prezydent Grobelny. Aby rozwiązania dotyczące spraw bieżących przedstawić już na kwietniowym posiedzeniu KWRiST.

Nowością podczas posiedzenia KWRiST był udział rządowej i samorządowej delegacji z Turcji, która przysłuchiwała się całym obradom.

– Potencjał rozwojowy Turcji jest bardzo wysoki i mam nadzieję, że współpraca między samorządami tureckimi a polskimi będzie się rozwijać – powiedział Michał Boni. (rp)

Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego, 28 marca 2012, Warszawa


Projekty opiniowane na marcowym posiedzeniu KWRiST