Dolny Śląsk rozwija innowacje w energetyce

Budowanie społeczeństwa opartego na wiedzy silnie wiąże się z rozwojem zrównoważonej energetyki, zapewniającej człowiekowi bezpieczeństwo energetyczne i ekologiczne. Jest to ogromny obszar innowacji technicznej, technologicznej, organizacyjnej i społecznej. Centrum Promowania Innowacji w Energetyce na terenie Dolnego Śląska (CEPRIN) powstało, by sprostać rosnącym wymaganiom energetycznym i ekologicznym, a jednocześnie, w jak największym stopniu, dzięki upowszechnianiu wiedzy związanej z innowacjami w energetyce, przyczynić się do rozwoju regionu.

Założenia
Działalność Centrum skierowana została do wszystkich potencjalnych podmiotów, biorących udział w procesach rozwoju lokalnej, innowacyjnej energetyki, a więc do przedsiębiorstw energetycznych, produkcyjnych, instytucji samorządowych i odbiorców indywidualnych. Stworzenie sieci współpracy pomiędzy tymi podmiotami stało się jednym z głównych celów projektu. Dodatkowo, inicjatywa przewidywała utworzenie bazy danych, obejmującej prowadzone badania naukowe w zakresie innowacji w energetyce oraz firmy, jednostki badawczo-rozwojowe i instytucje otoczenia biznesu zainteresowane wdrażaniem innowacji.

– Projekt Centrum Promowania Innowacji w Energetyce, w swoim założeniu, miał stanowić platformę integrującą i wspierającą działania wielu środowisk, ułatwiającą pozyskiwanie i transfer wiedzy, dobrych praktyk, kreowanie pożądanych postaw, zachowań i działań innowacyjnych – mówi dr inż. Piotr Stawski, zastępca kierownika projektu. – Postawiliśmy sobie za cel także budowanie świadomości społeczeństwa na rzecz racjonalnego wytwarzania i użytkowania energii.

Projekt swoim zasięgiem obejmował beneficjentów z terenu Dolnego Śląska. Idealnie wpisał się on w założenia Regionalnej Strategii Innowacji dla tego obszaru, która zakłada m.in. stworzenie sieci powiązań podmiotów, działających bezpośrednio lub pośrednio w obszarze energetyki. Powstanie Centrum zostało dofinansowane przez Unię Europejską, w ramach działania 2.6 Regionalne Strategie Innowacyjne i transfer wiedzy Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego.

Realizacja
Centrum Promowania Innowacji w Energetyce na terenie Dolnego Śląska rozpoczęło działalność w październiku 2005 roku, przy Instytucie Automatyki Systemów Energetycznych we Wrocławiu. Utworzona struktura miała stanowić platformę ułatwiającą wdrażanie innowacji technicznych oraz technologicznych w dziedzinie energetyki pomiędzy różnymi podmiotami. Opracowana w wyniku realizacji projektu sieć powiązań otrzymała nazwę SPIRE (Sieć Promocji Innowacyjnych Rozwiązań w Energetyce). W 2007 roku, w końcowej fazie projektu, była to znacząca platforma współpracy różnych grup beneficjentów – liczyła bowiem 23 podmioty.

– Działalność podstawowa, tj. edukacyjna i promocyjna, była realizowana głównie poprzez licznie organizowane seminaria i konferencje, wydawanie Biuletynu Innowacyjnego oraz spotkania i panele dyskusyjne w ramach sieci SPIRE – tłumaczy Piotr Stawski, zastępca kierownika projektu CEPRIN. – Były one wynikiem współpracy z ośrodkami badawczo-naukowymi, przedsiębiorstwami oraz samorządami lokalnymi z Dolnego Śląska.

Seminaria i konferencje organizowano pod wspólnym hasłem „Zrozumieć Energię”. W sumie, w ramach projektu, zorganizowano 18 seminariów, w tym 10 dwudniowych. Wygłoszono ogółem 102 referaty o tematyce obejmującej m.in. odnawialne źródła energii, innowacje energetyczne w budownictwie, innowacje w systemach kontrolnopomiarowych, biogazownie i spalanie biomasy.

Współpraca z beneficjantami projektu, zarówno w ramach sieci SPIRE, jak również poza tą siecią, była bardzo szeroka. Przykładem dobrego działania była organizacja konferencji razem z siecią naukowo-gospodarczą ENERGIA, działającą przy Dolnośląskim Centrum Zaawansowanych Technologii. Konferencja pt. „Od biomasy do wodoru – praktyka i perspektywy” odbyła się 23 października 2006 i dotyczyła wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych.

W sumie, w ramach projektu, zrealizowano 38 działań promujących innowacyjność. Oprócz wymienionych seminariów i konferencji, do najważniejszych należy współudział w organizacji Targów Energetyki Odnawialnej. W grudniu 2008 roku, już poza projektem, lecz przy znaczącym udziale Instytutu, odbyła się kolejna edycja targów.

Wnioski
W chwili obecnej transfer wiedzy, edukacja w obszarze energetyki, promowanie pożądanych społecznie zachowań – generalnie przełamywanie barier rozwoju regionalnego (w tym barier rozwoju regionalnej, rozproszonej, „inteligentnej” energetyki) stanowi istotny, pozytywny wkład w rozwój Dolnego Śląska.

Do najważniejszych beneficjentów tych procesów należą gminy i samorządy z jednej strony, a z drugiej – małe i średnie przedsiębiorstwa lokalne. Można zaobserwować rozwój wielu firm polegający na ekspansji – rozwinięciu skali działania, ale również rozszerzeniu asortymentu produkcji. Odnosi się to choćby do firm, które należały do Sieci Promocji Innowacyjnych Rozwiązań w Energetyce.

Promocja dobrych praktyk, możliwych do zastosowania np. w gminie, skutecznie zachęciła także inne, mniej aktywne podmioty, do konstruowania własnych projektów i odważniejszego, skutecznego sięgania po dotacje unijne. Przykładem efektywnego działania, przytaczanego jako tzw. dobre praktyki, są sukcesy między innymi gmin Świerzawa i Bielawa.

– Realizacja i upowszechnianie rezultatów projektu wzmocniło
w istotny sposób zainteresowanie samorządów innowacyjnymi rozwiązaniami w dziedzinie energetyki – dodaje Piotr Stawski. – Takim przykładem stał się między innymi powiat dzierżoniowski, gdzie system wsparcia inwestorów indywidualnych dopłatami w ogrzewanie solarne uruchomiony został znacznie wcześniej od systemu niedawno wprowadzonego centralnie. To rozwiązanie stało się także jedną z modelowych inicjatyw gmin dolnośląskich w dziedzinie energetyki odnawialnej.

Projekt Centrum Promowania Innowacji w Energetyce został formalnie zakończony w 2007 roku. Idee tego projektu w znacznym stopniu przejęły inne podmioty. Bazując na Sieci Promocji Innowacyjnych Rozwiązań w Energetyce, powstał Dolnośląski Klaster Energii Odnawialnej. Niektóre idee rozwijane są w Politechnice Wrocławskiej w ramach różnych inicjatyw.

O sukcesie projektu CEPRIN na terenie Dolnego Śląska świadczy także wyróżnienie w konkursie „Liderzy wdrażania Regionalnych Strategii Innowacji w Polsce”. Dolnośląska inicjatywa została nagrodzona jako dobre praktyki w zakresie wdrażania Regionalnych Strategii Innowacji w Polsce, w kategorii „Administracja i zarządzanie polityką innowacyjną”, w konkursie zorganizowanym na zlecenie Polskiej Agencji Rozwoju Regionalnego.


Projekt: CEPRIN – Centrum Promowania Innowacji w Energetyce na terenie Dolnego Śląska
Program: Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego. Priorytet 2 Wzmacnianie zasobów ludzkich w regionach. Działanie 2.6 Regionalne strategie innowacyjne i transfer wiedzy
Wartość projektu: 599 801 zł
Wartość dofinansowania z EFS i Budżetu Państwa: 599 801 zł
Okres realizacji: 10.2005 – 12.2007

Forum Samorządowe nr 12/49