Zrewitalizowana Wyspa Młyńska w Bydgoszczy

Dzięki nadaniu nowych funkcji martwemu dotąd zakątkowi miasta udało się stworzyć tam prawdziwą perełkę, przyciągającą mieszkańców i turystów.

Założenia
Rewitalizacja Wyspy Młyńskiej to przedsięwzięcie, które miało doprowadzić do osiągnięcia bardzo zróżnicowanych celów gospodarczych, społecznych i środowiskowych. Wśród najważniejszych z nich można wymienić zarówno ograniczenie bezrobocia, osiągnięcie wysokiego poziomu aktywności społecznej i gospodarczej, ładu przestrzennego, estetyki, dostępności (w tym dla niepełnosprawnych), jak również przywrócenie wartości historycznych. Wyspa Młyńska – obok Starego Rynku – to najstarszy i najlepiej zachowany teren historyczny w układzie przestrzennym Bydgoszczy. Miejsce to stanowi unikatowy układ przestrzenno-krajobrazowy, objęty w całości ścisłą ochroną konserwatorską. Teren Wyspy, zlokalizowany w zakolu Brdy, zajmuje ok. 6,5 ha, stanowiąc przykład symbiozy naturalnego krajobrazu i architektury, podporządkowanej biegowi rzeki.

– Wyspa Młyńska przez wiele lat była miejscem intensywnej działalności przemysłowej, tym samym przez długi czas poddawana była destrukcyjnej działalności maszyn, urządzeń i środków transportowych – mówi Lucyna Kojder-Szweda, zastępca prezydenta Bydgoszczy. – Brak remontów spowodował degradację istniejącej tam przyrody i elementów architektury.

Aby zapobiec niszczeniu budynków i infrastruktury technicznej tego terenu, władze miasta w 2005 roku objęły teren Wyspy Lokalnym Programem Rewitalizacji dla Miasta Bydgoszczy. Kolejnym krokiem ku przywróceniu Wyspie dawnej świetności było opracowanie programu pn. „Rewitalizacja zasobów kulturowych i przyrodniczych Wyspy Młyńskiej i jej najbliższego otoczenia”.

Z uwagi na bardzo zróżnicowany i obszerny zakres prac związanych z rewitalizacją Wyspy Młyńskiej, a co za tym idzie długofalowy budowlany proces inwestycyjny, przedsięwzięcie zostało podzielone na cztery etapy stanowiące, odrębne projekty, ubiegające się o dofinansowanie ze środków europejskich.

Realizacja
Podczas pierwszego z etapów realizacji projektu zadbano o dostępność Wyspy, poprzez budowę trzech kładek dla pieszych. W trakcie prac nad projektem kładek zwrócono szczególną uwagę na architekturę otoczenia, w maksymalny sposób wkomponowując je w istniejący krajobraz.

– Wykonanie remontu i modernizacji zabytkowego budynku, znajdującego się na Wyspie, umożliwiło stworzenie tam Centrum Pracy i Przedsiębiorczości – wyjaśnia Lucyna Kojder-Szweda. – Tym samym powstało centrum kompleksowej obsługi przedsiębiorców i osób zainteresowanych samozatrudnieniem, którego zadaniem w chwili obecnej jest także stymulacja powstawania nowych mikro, małych i średnich przedsiębiorstw.

Odbudowa cieków wodnych – tzw. Międzywodzia, którego dno wyłożono granitowymi płytami, wpłynęła istotnie na poprawę estetyki otoczenia. Nad strumieniem zbudowano drewniane nabrzeża i mostki, stanowiące miejsce rekreacji mieszkańców miasta. Dzięki realizacji projektu Wyspa Młyńska stanowi obecnie dobry przykład połączenia XIX-wiecznej przemysłowej zabudowy z elementami nowoczesności.

Wnioski
W efekcie zrealizowanych inwestycji zwiększono dostępność do Wyspy oraz ułatwiono komunikację pieszą pomiędzy kilkoma dzielnicami miasta. Zdegradowanemu obszarowi nadano nową funkcję społeczno-gospodarczą. Utworzenie Centrum Pracy i Przedsiębiorczości zwiększyło ofertę dla inwestorów oraz mieszkańców – ze szczególnym uwzględnieniem osób bezrobotnych poszukujących pracy.


Od zakończenia projektu prowadzi się stały monitoring funkcjonalności jego elementów. W organizowanych przez Centrum Pracy i Przedsiębiorczości, w latach 2008-2010, różnego typu szkoleniach, warsztatach i seminariach udział wzięło ponad 3500 osób. Centrum prowadzi także stałe doradztwo w zakresie m.in. uzyskania dotacji na założenie działalności gospodarczej, tworzenia biznesplanu. Dodatkowo, coroczną imprezą cykliczną jest tzw. „Tydzień Przedsiębiorczości”, podczas którego na terenie całego miasta organizowane są konferencje, spotkania, wykłady i prelekcje.

Obecnie Wyspa Młyńska jest zadbanym i bezpiecznym miejscem, często uczęszczanym nie tylko przez Bydgoszczan, ale i przez odwiedzających miasto turystów. Rangę tego miejsca podnosi funkcjonowanie na tym terenie Muzeum Okręgowego.

– Działalność Muzeum została zaktywizowana dzięki realizacji II etapu inwestycji pn. „Renowacja obiektów dziedzictwa kulturowego na terenie Wyspy Młyńskiej” – dodaje zastępca prezydenta. – W ramach tego przedsięwzięcia poddano renowacji zabytkowy kompleks pięciu budynków, w celu ich adaptacji na cele muzealne. Większość tych miejsc została wyposażona w sale ekspozycyjne, magazyny zbiorów, pracownie naukowo-edukacyjne.

Bydgoszczanie chętnie wybierają Wyspę na miejsce spacerów i wypoczynku, ze względu na jej urokliwy krajobraz, bajkowy klimat, zwłaszcza wieczorem, i infrastrukturę rekreacyjno-wypoczynkową, zachęcającą do spacerów właśnie w tym miejscu. Kładka dla pieszych prowadząca do Opery Nova nazwana została „kładką zakochanych”, ponieważ ci, którzy tam przychodzą, zamykają swoją miłość na kłódkę, by trwała na wieki, a kluczyk wrzucają do rzeki. Stworzenie takiego klimatu stało się możliwe dzięki, dobiegającej już końca, realizacji III etapu rewitalizacji Wyspy Młyńskiej. W ramach tego etapu powstał amfiteatr oraz scena, które tworzą dobre warunki do animacji kultury (koncerty, spektakle, pokazy). W południowej części Wyspy zbudowano także, cieszący się olbrzymim powodzeniem, plac zabaw dla dzieci, wyposażony w kilkanaście urządzeń zabawowych, z bezpieczną nawierzchnią.

Oferta sportowo-turystyczna tego miejsca niebawem rozszerzy się również dzięki rozpoczynającemu się IV etapowi rewitalizacji. W ramach tego etapu zostanie wybudowana przystań jachtowa z bazą noclegową dla 44 osób, punktem gastronomicznym, salami dydaktycznymi i rekreacyjno-treningowymi oraz pozostałą niezbędną infrastrukturą.

– Jak bardzo Wyspa Młyńska stała się atrakcyjna dla mieszkańców i turystów świadczy zorganizowany tam w 2009 roku Smooth Festiwal – tłumaczy Lucyna Kojder-Szweda. – Koncerty, które się w tym miejscu odbywały, obejrzało ponad osiem tysięcy osób.

Dzisiaj Wyspa Młyńska przyciąga turystów jak magnes, co powoduje, że sama Bydgoszcz jest jeszcze bardziej rozpoznawalna, także poza granicami kraju. Co warto podkreślić, miasto, za sprawą trafnych inwestycji współfinansowanych ze środków europejskich, znalazło się w gronie samorządów, zauważonych w konkursie Polska Pięknieje, a Wyspa Młyńska została uznana za jeden z siedmiu Cudów Funduszy Europejskich.


Projekt: Rewitalizacja Wyspy Młyńskiej w Bydgoszczy na cele rozwoju przedsiębiorczości (Etap 1)
Program: Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego, Priorytet III – Rozwój lokalny, Działanie 3.3 – Zdegradowane obszary miejskie, poprzemysłowe i powojskowe, Poddziałanie 3.3.1 – Rewitalizacja obszarów miejskich
Wartość projektu: 12 107 332,00 zł
Wartość dofinansowania z EFRR: 2 768 400,00 zł
Okres realizacji: 2006-2007

Forum Samorządowe nr 11/48