Centrum w Gdyni kształci młodych naukowców

Centrum nauki w Gdyni. Na zdjęciu wiceprezydent Miachał Guć z synem

Centrum Nauki Experyment w Gdyni to miejsce, w którym zabawa i nauka stanowią synergicznie powiązane ze sobą elementy, pozwalające dzieciom doświadczyć zjawisk zachodzących w przyrodzie i przede wszystkim zrozumieć je.

Nauka fizyki kojarzy się z nudnymi lekcjami w szkolnej ławie. Wzory, regułki, zasady trudno pojąć mniej ścisłym umysłom. Brak umiejętnego przekazywania wiedzy z zakresu zjawisk przyrodniczo-fizycznych oraz odpowiedniego wyposażenia placówek dydaktycznych, skutkują tłumami absolwentów kierunków humanistycznych, przy jednoczesnym deficycie inżynierów i kadry technicznej na rynku pracy. Aby wzbudzić wśród młodych ludzi zainteresowanie procesami przyrodniczymi, władze Gdyni postawiły na interaktywną edukację, która w nowoczesny i skuteczny sposób łączy teorie naukowe ze zjawiskami spotykanymi na co dzień.

Założenia
Projekt „creActive NET” ukierunkowany był na stworzenie współpracy Gdyni i litewskiej Kłajpedy w zakresie rozwijania aktywnej edukacji dzieci i młodzieży, poprzez naukę i zabawę. Jako jedno z jego podstawowych założeń określono stymulowanie i propagowanie atrakcyjnych form aktywnego spędzania czasu wolnego oraz nowych inicjatyw edukacyjnych. Przedsięwzięcie miało na celu upowszechnienie bezstresowych form nauki, które poprzez eksplorację i eksperymentowanie wyjaśniają najbardziej skomplikowane procesy i przyrodnicze fenomeny. Całość projektu miała także umożliwić litewskiemu partnerowi skorzystanie z doświadczeń pomorskiej siostry przy tworzeniu centrów naukowych, promujących interaktywną edukację.

Ambitne założenia projektu możliwe były do osiągnięcia dzięki stworzeniu sieci współpracy z polskimi i litewskimi jednostkami naukowymi. W przygotowanie przedsięwzięcia włączyły się więc, oprócz Gdyńskiego Centrum Innowacji, jako jednostki budżetowej Gdyni, oraz Wyższej Szkoły Nauk Społecznych z Kłajpedy, także Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Gdańskiego i Pomorska Akademia Pedagogiczna ze Słupska. Część środków finansowych na realizację projektu pozyskano z Programu Sąsiedztwa Litwa – Polska – Obwód Kaliningradzki Federacji Rosyjskiej, natomiast całkowity budżet przedsięwzięcia wyniósł 400 000 euro.

Realizacja
W ramach projektu, wiosną 2007 roku, w Pomorskim Parku Naukowo-Technologicznym w Gdyni powstała interaktywna wystawa Centrum Nauki Experyment, która obecnie liczy kilkadziesiąt stanowisk, objaśniających konkretne zjawiska i procesy przyrodnicze. Stworzenie tak innowacyjnej na skalę krajową placówki stanowiło nie lada wyzwanie dla gdyńskich władz.

– Centrum Nauki to nowy typ placówki edukacyjnej w Polsce, więc aby stworzyć wystawę, musieliśmy znaleźć wykonawców stanowisk, którzy mieliby świadomość, że nasze eksponaty „wolno dotykać” i to setki razy dziennie – wyjaśnia Michał Guć, wiceprezydent Gdyni. – Ogromnym wyzwaniem dla nas było również pokazanie mieszkańcom Gdyni i turystom, że w Experymencie nauką mogą bawić się całe rodziny.


Partnerska inicjatywa, oprócz stworzenia Centrum Nauki w Gdyni, zakładała także upowszechnianie nowoczesnych form kontaktu, przy użyciu zaawansowanych technologii informacyjno-komunikacyjnych. Jednym z elementów projektu creActive NET było zorganizowanie dwóch międzynarodowych konferencji, które były transmitowane do partnerów za pośrednictwem systemu wideo-konferencji z Parków Naukowo-Technologicznych Gdyni i Kłajpedy. W wydarzeniach tych wzięli udział goście z obu regionów oraz przedstawiciele europejskich centrów nauki. Konferencje promowały współpracę transgraniczną, kładąc nacisk na rolę edukacji w rozwijających się gospodarkach. W listopadzie i październiku 2007 roku w tych samych Parkach Naukowo-Technologicznych odbyły się cztery wideo-wykłady, podczas których przedstawiono aspekty aktywnej edukacji jako nowej, innowacyjnej i atrakcyjnej formy nauczania.

Z efektów realizacji projektu skorzystało również 45 nauczycieli z regionu pomorskiego, którzy wzięli udział w szkoleniach przygotowujących ich do pracy przy prowadzeniu praktycznych zajęć w Centrach Nauki. Uczestnicy szkoleń zyskali umiejętności organizowania ciekawych lekcji w szkołach, co powinno w przyszłości bezpośrednio przełożyć się na większe zainteresowanie młodych ludzi naukami ścisłymi.

W ramach polsko-litewskiej integracji przygotowano dwa warsztaty partnerskie, przeznaczone dla studentów i nauczycieli z Gdyni i Kłajpedy, poświęcone nowym metodom interaktywnej edukacji. W celu dalszego rozwoju kontaktów i praktycznej kooperacji, a także wzajemnego zapoznania partnerów ze swoimi kulturami, zorganizowano dni integracyjne dla polskich i litewskich studentów, które miały miejsce w Gdańsku i Gdyni.

Wnioski
Dzisiejsze Centrum Nauki w Gdyni to pięć grup tematycznych: środowisko, człowiek, optyka, dźwięki i fizyka. Odwiedzający mogą więc obejrzeć bakterie pod mikroskopem, pójść śladami jelenia, lisa czy żurawia lub schować się w gigantycznej bańce. Miłośnicy anatomii dotkną organów wewnętrznych człowieka, amatorzy muzyki – skomponują i zagrają własną melodię. Zwolennicy mocnych wrażeń poczują dreszczyk emocji podczas eksperymentów z kulą plazmową. Wszystko to pod okiem doświadczonych dydaktyków. Dla fanów niecodziennych wrażeń w dobrym towarzystwie Experyment organizuje także przyjęcia urodzinowe, podczas których można z przyjaciółmi twórczo i ciekawie spędzić czas.

Popularność utworzonej w Gdyni placówki przeszła najśmielsze oczekiwania władz miasta.
– Centrum Nauki Experyment odniosło ogromny sukces. Do tej pory odwiedziło nas ponad 165 000 gości w ciągu trzech lat istnienia – mówi Michał Guć. – Obecnie, w okresie wakacyjnym odwiedza nas tygodniowo prawie półtora tysiąca osób zarówno na wystawie stałej, jaki i w naszej wakacyjnej filii na gdyńskiej plaży. Dlatego już dziś myślimy o rozbudowie Centrum. W nowym kompleksie pojawi się przestrzeń dla setek nowych eksponatów.

Experyment udowadnia, że pierwszy kontakt z naukami ścisłymi może być fascynującą przygodą. Centrum stanowi także platformę nauki dla nauczycieli, którzy w praktyczny sposób uczą się tam przełamywać sztywne ramy nauczania.

Wydaje się, że Gdynia do perfekcji opanowała umiejętność czerpania korzyści z partnerskiej współpracy, osiągając kolejne sukcesy w pozyskiwaniu środków finansowych na nowe inicjatywy. Obecnie Centrum Nauki realizuje projekt o nazwie „eduPEOPLE”, który w części jest finansowany z Programu Współpracy Transgranicznej Południowy Bałtyk 2007-2013. W przedsięwzięcie zaangażowała się, oprócz gdyńskiego Experymentu, także szwedzka placówka edukacyjna eXperimentLabbet z Kalmaru. W wyniku realizacji wspólnego projektu w Gdyni zostaną zorganizowane dwa seminaria dotyczące aktywnej edukacji oraz sześć warsztatów dla nauczycieli. Zaplanowano również powstanie mobilnych zestawów doświadczeń naukowych, z którymi będzie można dotrzeć do szkół w regionie, a także festiwal eksperymentów. Można więc z pewnością stwierdzić, ze Gdynia nie powiedziała jeszcze ostatniego słowa w temacie aktywnej edukacji młodych naukowców.


Projekt: creActive NET
Program: Program Sąsiedztwa Litwa – Polska – Obwód Kaliningradzki Federacji Rosyjskiej Interreg IIIA. Priorytet 2: Współpraca pomiędzy społecznościami, integracja społeczno-kulturowa, wzmocnienie rynku pracy. Działanie 2.1: Wspieranie inicjatyw społeczności lokalnych
Wartość projektu: 400 000 euro
Wartość dofinansowania: 300 000 euro
Czas realizacji: październik 2006 – grudzień 2007

Forum Samorządowe nr 8/45