Stok narciarski sposobem na podlaską turystykę zimową

Suwalszczyzna większości Polakom kojarzy się z niskimi temperaturami. Wielu nazywa region polskim biegunem zimna. Władze województwa wykorzystały klimatyczny atut Podlasia do promocji regionu przy pomocy sportów zimowych i rozwoju przedsiębiorczości w branży turystycznej. Powstał tu ośrodek sportowo-rekreacyjny, którego główną atrakcją są stoki narciarskie. 

Założenia
O rozwoju turystyki na Suwalszczyźnie świadczy wzrost liczby małych i średnich przedsiębiorstw w sektorze usług i handlu. Handel i usługi przynoszą większe zyski niż rolnictwo i tworzą więcej miejsc pracy, mimo że powiat suwalski ma charakter typowo rolniczy. Indywidualne gospodarstwa rolne zajmują 79 proc. powierzchni powiatu.

– Suwalszczyzna posiada duży potencjał dla rozwoju turystyki i potencjał ten istniał również przed budową WOSiR Szlement. To między innymi naturalnie ukształtowana polodowcowa rzeźba terenu oraz liczne jeziora mające wysokie walory krajobrazowe – mówi Bartłomiej Andruk, dyrektor Departamentu Edukacji, Sportu i Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego. – Potencjał ten z jednej strony przekłada się na wysoką atrakcyjność turystyczną tego regionu, z drugiej strony – gdy dodamy do tego krótki okres wegetacji i tzw. „biegun zimna” – stanowi trudne warunki dla rozwoju rolnictwa. Budowa WOSiR Szelement stała się szansą dla gospodarczego rozwoju zarówno powiatu, jak i całego województwa, w którym sezon turystyczny jest relatywnie krótki, a jego największe natężenie przypadało na dwa miesiące letnie. Obecnie sezon ten znacznie się wydłużył, a „polski biegun zimna” został pozytywnie wykorzystany.

Mimo popularności wspomnianych już zimowych skojarzeń wobec regionu, przeprowadzone przez Instytutu Turystyki badania pokazały, że turystyka na Suwalszczyźnie ogranicza się głównie do sezonu letniego. 52 proc. długookresowych pobytów na terenie regionu ma miejsce w lecie, a zaledwie 22 proc. – w zimie. Przed powstaniem Wojewódzkiego Ośrodka Sportu i Rekreacji Szelment województwo nie dysponowało infrastrukturą turystyczną związaną z turystyką zimową.

Budowa ośrodka zimowej turystyki aktywnej i sportów zimowych miała być receptą na zmianę dotychczasowej sytuacji i siłą napędową sezonowej turystyki w regionie.

W ramach przygotowań do budowy centrum sportów zimowych Szelment, w latach 2003-2004 przeprowadzono badania nad możliwościami rozwoju narciarstwa na Suwalszczyźnie. W wyniku analizy czterech wzniesień Suwalska Izba Rolniczo-Turystyczna uznała, że dogodne warunki istnieją szczególnie na Górze Jesionowej, znajdującej się na terenie gminy Szypliszki i Górze Marianka w gminie Wiżajny.

Realizacja
W latach 2006-2008 trwały prace nad przygotowaniem i budową Wojewódzkiego Ośrodka Sportu i Rekreacji Szelment. Całkowity koszt powstania ośrodka wyniósł 17 438 854,38 zł. Blisko 10 mln zł stanowiło dotację z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Pozostała kwota pochodziła z budżetu województwa. Drobny wkład w realizację projektu miały również gminy Szypliszki i Jeleniewo, na terenie których znajduje się WOSiR Szelment. Samorządy przygotowały dokumentację związaną z opracowaniem planów zagospodarowania przestrzennego.

– Jak przy każdej tego typu inwestycji pojawiają się czasem drobne niedogodności związane z kapryśną pogodą. Ale na szczęście udało się wszystko zrealizować tak, jak było to zamierzone – mówi Bartłomiej Andruk. – Pozwolenie na budowę WOSiR Szelment wydane zostało w 2005 roku. Rozpoczęcie prac budowlanych nastąpiło w październiku 2006 r. Budowa WOSiR Szelment odbywała się w dwóch etapach. Pierwszy etap obejmował przygotowanie inwestycji, roboty budowlane, nadzór autorski, promocję projektu oraz zakup skutera śnieżnego i ratraka. Etap drugi związany był z wykonaniem dolnej i górnej stacji narciarskiej.


Część gruntów pod budowę ośrodka uzyskano nieodpłatnie od Agencji Nieruchomości Rolnych, a część zakupiono od prywatnego właściciela. W ramach przygotowań do budowy obiektu konieczna była wycinka i rekultywacja terenu Góry Jesionowej, a także rozbiórka drewnianej wieży widokowej na szczycie góry.
Na terenie ośrodka powstały cztery narciarskie wyciągi talerzykowe o długości 296 m, 306 m, 345 m i 331 m oraz taśmociąg narciarski o długości 92 m. Wytyczono również system tras narciarstwa zjazdowego i kolarstwa górskiego – dwie trasy o długości 280 m i dwie o dystansie 370 m. Ich uzupełnieniem jest ośla łączka – stok o niższym poziomie trudności zorganizowany z myślą o początkujących narciarzach i dzieciach. Projekt objął również instalację sieci mediów i powstanie infrastruktury towarzyszącej – budynku z garażami, układu dróg oraz parkingów z 257 miejscami postojowymi dla gości ośrodka.

Wnioski
Wkrótce po otwarciu ośrodka można było zauważyć wzmożenie ruchu turystycznego w regionie. W chwili składania sprawozdania na zakończenie realizacji projektu w 2008 r. liczba osób korzystających z wybudowanej infrastruktury sięgała 8626. Dla gminy, powiatu i województw istnienie ośrodka Szelment niesie za sobą oczywiste korzyści promocyjne, a dla mieszkańców stanowi dodatkową możliwość znalezienia pracy. W nowo powstałym ośrodku na początek znalazło zatrudnienie 14 osób.

– Powstanie WOSiR Szelment w dużej mierze wpłynęły na zwiększenie zainteresowania odwiedzających nasz region turystów – przekonuje Bartłomiej Andruk. – W ubiegłym roku z usług oferowanych przez nasz ośrodek skorzystało około 100 tys. osób. Turyści ci to przede wszystkim mieszkańcy naszego i ościennych województw. Z obserwacji wynika, że około 40 proc. naszych klientów to wschodni sąsiedzi – Litwini. Wielu turystów, którzy z ofertą WOSiR zetknęli się po raz pierwszy podczas targów turystycznych nie mogło uwierzyć, że można jeździć na nartach w miejscu innym niż góry. Kiedy jednak przyjechali i spróbowali białego szaleństwa w Szelmencie utwierdzają nas w przekonaniu, że na wyśmienity aktywny wypoczynek „nie trzeba na Mazury, nie w góry” ale do WOSiR Szlement.

Samorząd planuje dostosowanie ośrodka do uprawiania sportów letnich już w najbliższym sezonie. Zbudowany zostanie wyciąg do nart wodnych z kompleksem plaż, wypożyczalnia sprzętu wodnego i sauna. Powstanie również park linowo-wspinaczkowy.