Janusz Grobel: Dochody gmin z ledwością wystarczają na pokrycie bieżących wydatków

Od kilku lat samorządom gminnym zlecane są przez rząd coraz to nowe zadania, za którymi albo w ogóle nie idą środki finansowe, albo są one wysoce niewystarczające. Przykłady można by tu mnożyć. Tak jest np. w oświacie, gdzie zadań przybywa, a przykazywana subwencja oświatowa w większości gmin nie wystarcza nawet na płace dla nauczycieli. Podobnie jest w opiece społecznej. W ostatnim czasie w związku z budową obwodnic pojawił się też problem przekazywania gminom dotychczasowych dróg krajowych – bez gruntownej analizy, czy nie spełniają one kryteriów dróg wojewódzkich. Tak samo jest z przerzuceniem na samorządy kosztów utrzymania oświetlenia przy tych drogach. Są to ogromne koszty, których wiele gmin nie jest w stanie udźwignąć.

Polski system podatkowy jest tak skonstruowany, że zabezpiecza przede wszystkim wpływy do budżetu państwa. Przykładem jest tu chociażby wprowadzenie podatku VAT od inwestycji samorządowych, co oznacza, że są one prawie o jedną czwartą droższe. Dobrym rozwiązaniem w tym przypadku byłoby przekazanie uzyskanych w ten sposób kwot z powrotem do gmin – nawet jeśli miałyby to być pieniądze „znaczone”, przeznaczone konkretnie cele inwestycyjne.

Należy więc stwierdzić, że na większość zadań zleconych przez rząd nie są przekazywane adekwatne środki finansowe. I dlatego w gminach wiejskich, tam gdzie nie ma dużego przemysłu, gdzie małe są wpływy z PIT czy CIT widmo niewydolności budżetu staje się coraz bardziej realne. Dochody bowiem z ledwością wystarczają na pokrycie bieżących wydatków.

Natomiast jeżeli kłopoty finansowe są efektem nieodpowiedzialnej gospodarki finansowej prowadzonej w gminie, to bez wątpienia winę za nie ponosi wójt.

Janusz Grobel, prezydent Puław