Małopolskie walczy o uchwałę zakazującą palenia węglem

Do czasu wyroku NSA w mocy pozostawać będzie uchwała małopolskiego sejmiku z listopada 2013 r., która zakazuje stosowania paliw stałych w nowych budynkach.
W budynkach istniejących termin wejścia przepisów został wyznaczony na 1 września 2018 r. W związku z tymi przepisami miasto przyjęło program osłonowy, przewidujący dopłaty dla tych, którzy w związku z rezygnacją z ogrzewania mieszkań węglem na rzecz gazu, energii elektrycznej lub oleju opałowego będą mieć wyższe wydatki.

Determinacja samorządowców
Przyjętą przez sejmik uchwałę zaskarżyły do WSA dwie osoby, uważając, że stanowi ona naruszenie konstytucyjnych zasad równości obywateli i swobody działalności gospodarczej. Zdaniem tych osób przyjęty zakaz nie przyniesie korzyści, jeśli chodzi o poprawę jakości krakowskiego powietrza, a jedynie uderzy w najuboższych, których nie stać na korzystanie z gazu ziemnego czy miejskiej sieci ciepłowniczej. W sierpniu 2014 r. WSA uznał, że sejmik województwa przekroczył swoje kompetencje. Chodzi o art. 96 ustawy o ochronie środowiska. Artykuł ten nie pozwala na różnicowanie kwestii stosowania paliw w zależności od celu (czyli np. tylko do ogrzewania). Sąd orzekł, że naruszenie ustawy o ochronie środowiska spowodowało złamanie licznych zasad konstytucyjnych: praworządności, równości, wolności prowadzenia działalności gospodarczej. Wojciech Kozak, wicemarszałek województwa małopolskiego, podkreśla jednak, że zarząd i sejmik województwa są zdeterminowane w kwestii ograniczenia paliw stałych w Krakowie.
– Sąd, zarzucając nam nadużycie czy złą interpretację Konstytucji, nie wziął pod uwagę tego, że tworząc prawo miejscowe, dbamy o zdrowie i życie blisko miliona mieszkańców – mówi wicemarszałek.
Piotr Malaga, radca prawny reprezentujący stronę samorządową tłumaczy, że skarga kasacyjna jest oparta na kilku głównych zarzutach, przede wszystkim nieprawidłowej interpretacji art. 94 Konstytucji, który daje samorządowi terytorialnemu prawo do ustanawiania aktów prawa miejscowego obowiązującego na obszarze jego działania. Radca wyjaśnia ponadto, że sejmik ograniczył stosowanie paliw tylko i wyłącznie w celu, jaki ma być dzięki temu osiągnięty, czyli ograniczenia miejskiej emisji. Wicemarszałek woj. małopolskiego liczy na poparcie i złożenie skargi w tej sprawie również przez stowarzyszenia i organizacje społeczne.

Spełnić unijne dyrektywy
Tomasz Pietrusiak, wicedyrektor Departamentu Środowiska Małopolskiego Urzędu Marszałkowskiego, przypomina, że w kompetencjach samorządu terytorialnego leży przygotowanie diagnozy stanu zanieczyszczenia powietrza w Małopolsce, i to wydarzyło się w latach poprzedzających przyjęcie uchwały tzw. „antysmogowej”. Pietrusiak przypomina też, że w zeszłym roku został przyjęty Program ochrony powietrza dla woj. małopolskiego, który na przestrzeni kolejnych 10 lat zakłada podjęcie konkretnych działań, by stan jakości powietrza w Krakowie i w Małopolsce był zgodny z dyrektywami Komisji Europejskiej. (rp)

Więcej o walce samorządów z niską emisją w numerze styczniowym  "Jak radzić sobie z niską emisją" s. 28.