Ryszard Grobelny: Po latach rozmów czas na konkretną ustawę o dochodach JST

8 mld zł rocznie tracą samorządy – gminy, miasta, powiaty i województwa – w skutek decyzji legislacyjnych. Samorządy walczą o przywrócenie równowagi finansowej JST między dochodami i wydatkami, która umożliwi kontynuację procesów rozwoju lokalnego zgodnie z oczekiwaniami i ambicjami lokalnych społeczności.

Trawa akcja „Stawka większa niż 8 mld zł” - inicjatywa wszystkich korporacji samorządowych, która ma na celu rozpromowanie obywatelskiego projektu ustawy o dochodach JST. Samorządy liczą, że dzięki temu uda im się nie tylko zebrać więcej podpisów obywateli niż to konieczne, aby ustawa trafiła do Sejmu. Wspólne wysiłki polskich władz lokalnych mają na celu również uświadomienie prawodawcom oraz społecznościom lokalnym przyczyn i skutków sytuacji finansowej JST.

– Samorząd to ogół obywateli, którzy zamieszkują jakiś obszar – to nie są instytucje, to są mieszkańcy. Inicjatywa zapewni ludzi o tym, że w interesie społeczności lokalnych należy zmienić ustawę o dochodach JST. Na zadania, które zostały przekazane samorządom powinno być przeznaczone co najmniej 8 mld zł więcej niż się dzisiaj przeznacza w całym systemie – przekonywał podczas konferencji prezydent Poznania Ryszard Grobelny. – Chcemy także, aby nasi mieszkańcy wiedzieli, na czym polegają pewne błędy, dlaczego w Polsce się tak dzieje i z czego to wynika.

Podstawowymi źródłami wielomiliardowego deficytu w samorządach jest zmniejszenie dochodów własnych i zwiększenie liczby zadań. W ten sposób zniszczona została równowaga w finansach JST. Taka sytuacja wynika w dużej mierze ze zmian w ustawie o podatku PIT – zmniejszono wpływy z podatku i wprowadzono ulgi prorodzinne. Te dwie zmiany oznaczają dla samorządów roczne straty w wysokości 6,8 mld zł.

Wśród aktów prawnych odpowiedzialnych za klęskę finansową JST wymienić można również ustawę o opłacie skarbowej (ubytek 100 mln rocznie), ustawę o podatkach i opłatach lokalnych (200 mln zł rocznie), zmianę ustawy o podatku dochodowym od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilno-prawnych (150 mln zł rocznie), a także inne drobne zmiany podatkowe o łącznym skutku finansowym 450 mln zł.

Liczne akty prawne nałożyły na samorządy dodatkowe zadania, w ślad za którymi nie poszły odpowiednie środki. Są to m.in. ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, o drogach publicznych, o infrastrukturze informacji przestrzennej, czy o efektywności energetycznej.

– Celem akcji jest również pokazanie ustawodawcy, jakie błędy robi w zmianach legislacyjnych. O sytuacji samorządów rozmawiamy z rządem i parlamentem od 2008 roku. W wyniku tych rozmów powołano specjalną komisję z Ministrem Finansów na czele i odbyły się dwa spotkania – tłumaczy Grobelny. – Okres powoływania zespołów i komisji powinien się już skończyć. Teraz chcemy rozmawiać na temat konkretnego projektu, przedstawionego przez mieszkańców naszego kraju.

Samorządowcy mają czas na zebranie 100 tys. podpisów pod obywatelskim projektem nowelizacji ustawy o dochodach JST do 5 października. Jest to niewielka liczba w porównaniu z możliwościami organizatorów akcji. Listy złożone zostaną jednak w ostatniej chwili, aby ukazać ogrom poparcia społecznego dla inicjatywy. „Stawka większa niż 8 mld” jako inicjatywa obywatelska nie może być finansowana ze środków samorządowych, toteż na jej organizację złożyły się wszystkie korporacje samorządowe. Podpisy zbierają osobiście prezydenci, burmistrzowie, wójtowie, starostowie i radni. Do pomocy wciąż zgłaszają się również lokalne organizacje pozarządowe. (abg)

Więcej informacji na oficjalnej stronie kampanii: www.stawka8mld.pl