Urzędowy przetarg w sieci

Prezydent RP podpisał ustawę z 4 września 2008 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw. Zgodnie z jej zapisami zmianie ulegnie próg wyznaczający konieczność stosowania przepisów tej ustawy. Obecnie bez przetargów mogą być realizowane inwestycje do 6 tys. euro, po nowelizacji będzie to kwota 14 tys. euro. Dodatkowo uproszczone procedury będzie można stosować w postępowaniach do 137 tys. euro przy zamówieniach realizowanych przez administrację rządową i do 211 tys. euro w przypadku samorządów. Samorządy nadal nie będą mogły bez przetargu zlecać zadań powołanym przez siebie spółkom komunalnym. Zmianie uległa również wartość wadium zabezpieczającego wykonanie zamówienia. Obecnie ma to być do 3 proc. wartości kontraktu, a nie jak chciał rząd do 4 proc. W regulacji wydłużono do 10 dni termin na wniesienie protestu i odwołanie w postępowaniach powyżej określonych kwot. Są to: 133 tys. euro dla dostaw, 206 tys. euro dla usług oraz 5 mln 150 tys. euro dla robót budowlanych.

Według nowych przepisów, zamówienia na dostawy, usługi oraz roboty budowlane mają być udzielane również w trybie licytacji elektronicznej, jednak wykonawca nie będzie musiał posługiwać się podpisem elektronicznym.

Wszystkie te zmiany mają uprościć procedury przetargowe, a co za tym idzie zmniejszyć liczbę odrzucanych ofert i unieważnionych postępowań.

Zaproszenie do e-licytacji
Specjaliści zajmujący się rynkiem zamówień publicznych szacują, iż w Polsce organizuje się rocznie 800 tys. przetargów na kwotę około 73 mld zł, z czego przedmiotem aukcji elektronicznej mogą stać się zamówienia wartości od 7 do 12 mld złotych. Choć przepisy, które wprowadziły możliwość elektronicznych zakupów obowiązują już od kilku lat, to jednak niezbyt wiele samorządów zdecydowało się na ich organizowanie. Jednak te, które wybrały tę formę nie żałują.

– Główne zalety udzielania zamówień za pomocą licytacji elektronicznej to oszczędności rzędu 15-30 proc. w stosunku do klasycznej, papierowej formy negocjacji (redukcja cen nabywanych produktów i usług). Przy niektórych usługach i dostawach różnice są jeszcze większe. Inne istotne korzyści to: czytelna, przejrzysta i uczciwa procedura wyłonienia najlepszej oferty, możliwość uczestnictwa w postępowaniu z dowolnego miejsca zapewniającego jedynie łączność z siecią internetową, krótki czas trwania procedury, wyeliminowanie możliwości umawiania się wykonawców co do ceny, bowiem co prawda podczas licytacji elektronicznej wykonawcy mogą na bieżąco obserwować informacje o pozycji złożonych przez siebie ofert, liczbie wykonawców biorących udział w licytacji, cenach złożonych przez nich ofert, to jednak do momentu zakończenia licytacji nie jest ujawniana tożsamość wykonawców. Ta forma minimalizuje także ryzyko protestów i odwołań – mówi Małgorzata Targosz-Wilk z Biura Zamówień Publicznych Urzędu Miejskiego w Jaworznie.

Mimo korzyści wyliczonych przez specjalistów, internetowe aukcje w odróżnieniu od tradycyjnych przetargów nie cieszyły się zbyt dużym zainteresowaniem. Dotychczasowe przepisy nakładały bowiem obowiązek składania ofert podczas licytacji w postaci elektronicznej – opatrzonych bezpiecznym podpisem elektronicznym, weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu, co było sporym utrudnieniem zarówno dla zamawiających, jak i wykonawców.

– Wymóg składania oferty w takiej postaci w praktyce jest dużym utrudnieniem, gdyż w rzeczywistości prowadzi do ograniczenia możliwości stosowania trybu licytacji elektronicznej. Wadą jest również ograniczenie możliwości stosowania tego trybu do zamówień, których przedmiotem są dostawy i usługi – uważa Małgorzata Targosz-Wilk. Sytuacja winna się zmienić dzięki ostatnim nowelizacjom znoszącym obowiązek stosowania kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Ograniczenia dotyczyły również zakresu dóbr, które samorządy mogły pozyskać organizując aukcje w sieci. Do tej pory samorządy mogły w ten sposób zakupić materiały biurowe, meble biurowe, ewentualnie sprzęt komputerowy. Posłowie proponują otwarcie internetowych licytacji nie tylko na dostawy i usługi, ale także na roboty budowlane.

Licytacje w praktyce
Choć internetowe aukcje nie cieszą się jeszcze taka popularnością to można już podać kilka przykładów samorządów, które wzięły na siebie rolę pionierów i dobrze na tym wyszły. Przykładem może być Opole. Założona przez Polską Wytwórnię Papierów Wartościowych SA Polska Platforma Przetargowa wraz z władzami miasta zorganizowały w grudniu 2003 roku pierwsze aukcje internetowe i wybrały firmę ochroniarską, oszczędzając do 65 proc. dotychczasowych wydatków. W podobny sposób wyłoniony został dostawca środków czystości, komputerów i kserokopiarek do opolskiego magistratu.

– Jeden z pierwszych takich przetargów w administracji publicznej odbył się w naszym mieście – mówi Mirosław Pietrucha, rzecznik prasowy prezydenta Opola. – Przetarg wykorzystywał tzw. mechanizm odwróconej licytacji – dostawcy w odpowiedzi na proponowaną cenę wyjściową, przedstawiali swoje kolejne, coraz niższe oferty cenowe. Podstawą do zawarcia kontraktu z dostawcą była najniższa oferta zaproponowana podczas aukcji, którą „online” obserwowali wszyscy oferenci. Przedmiotem licytacji były: ochrona jednej z imprez plenerowych organizowanych przez miasto oraz zakup sprzętu komputerowego. W wyniku przeprowadzonej licytacji udało się uzyskać dość znaczne oszczędności. Potwierdziły się zatem wszystkie potencjalne zalety systemu, związane z możliwością uzyskania sporych oszczędności cenowych oraz całkowitej automatyzacji składania i realizacji zamówienia, skrócenia czasu negocjacji kontraktu, ułatwienia dostępu do dużej liczby dostawców i zapewnienia krótkiego czasu realizacji kontraktów oraz ograniczenia przepływu papierowej dokumentacji, jak również wyeliminowania ewentualnych praktyk korupcyjnych.

W lipcu po raz pierwszy w historii jaworznickiego magistratu przeprowadzono dwa postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w trybie licytacji elektronicznej. Jedno z nich dotyczyło zakupu materiałów papierniczo-biurowych, drugie – zakupu materiałów eksploatacyjnych do drukarek.
– Zamierzamy prowadzić kolejne postępowania w formie elektronicznej. Szczególnie, że proponowane zmiany przepisów dotyczących licytacji elektronicznej, o ile zostaną przyjęte, przyczynią się zarówno do zwiększenia konkurencyjności w postępowaniach o udzielania zamówienia publicznego, jak i do bardziej powszechnego stosowania tego trybu przez zamawiających, bowiem dostęp do ogłoszeń o zamówieniach prowadzonych w trybie licytacji elektronicznej będzie miała większa ilość potencjalnych wykonawców – uważa Małgorzata Targosz-Wilk. Wydaje się że proponowane zmiany w tej ustawie są krokiem w dobrym kierunku.