Elżbieta Janczur: Grozi nam kryzys rodzicielstwa zastępczego

W ostatnim czasie powstały co najmniej dwie ustawy, które znacząco wpływają na system opieki nad dziećmi pozbawionymi naturalnych rodziców.

Chodzi o projekt ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, oraz ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.

Zdaniem Elżbiety Janczur, dyrektora Biura Krajowego SOS Wioski Dziecięce o ile pierwsza ustawa zawiera wiele pozytywnych rozwiązań o tyle druga z nich niesie ze sobą pewne zagrożenia.

Eksperci SOS Wioski Dziecięce jako pozytywne oceniają zmiany, które zmierzają do tego by w placówce opiekuńczo-wychowawczej mogło przebywać maks. 30 wychowanków.

Dobrymi rozwiązaniami jest też inicjatywa by w istniejących placówkach nie mogły być umieszczane nowe dzieci poniżej 7 roku życia, a od 2015 – nowe dzieci poniżej 10 roku życia. – Te dzieci powinny znaleźć miejsce w rodzinnych formach opieki zastępczej – uważa Elżbieta Janczur.

Ustawa o systemi pieczy zastępczej przewiduje też, że od 2015 roku w placówkach opiekuńczo-wychowawczych nie będą mogły przebywać dzieci poniżej 7 roku życia, a od stycznia 2020 poniżej 10 roku życia.

Groźnymi aspektami naszego systemu, zdaniem ekspertów, jest fakt, iż liczba rodzin zastępczych rośnie zbyt wolno w stosunku do potrzeb. Podstawową barierą jest brak odpowiednich kandydatów na rodziców zastępczych: chętnym brakuje kwalifikacji, właściwej motywacji lub warunków mieszkaniowych.

– Wiele rodzin zastępczych rozpada się, gdyż nie otrzymało wystarczającego przygotowania i wsparcia. Potrzebujemy profesjonalizacji rodzinnej opieki zastępczej, czyli dobry systemu selekcji kandydatów, odpowiedniego ich przygotowania, dalszego wsparcia i kształcenia, oraz systemu wspierania rodziny zastępczej w trakcie jej funkcjonowania – uważa Janczur.

Niezwykle ważne jest też jednoznaczne rozwiązania prawne czasu pracy w rodzinach zastępczych. Wielokrotnie pisaliśmy już, że obecne rozwiązania grożą wstrzymaniem rozwoju tej formy opieki nad dziećmi.

Zdaniem ekspertów umieszczanie dzieci w opiece zastępczej powinno następować tylko w przypadku poważnych zagrożeń praw dziecka takich jak uzależnienia i ewidentna przemoc.

– Niezaradność życiowa oraz bieda mogą być „leczone” w domu – uważa Elżbieta Janczur. (ag)

Do pobrania:

• Prezentacja: Jak możemy zapobiec narastającemu problemowi sieroctwa społecznego i kryzysowi rodzicielstwa zastępczego w Polsce.