Zasadniczy wzrost cen energii elektrycznej dostarczanej od 2019 roku jednostkom samorządu terytorialnego, w tym miastom Unii Metropolii Polskich może znacznie wzrosnąć - przykładowo miasto Rzeszów będzie płaciło za energię o 77 proc. więcej niż obecnie (379,66 zł za MWh), Warszawa o 59 proc. więcej (341 zł za MWh), Kraków o 55 proc. (333,33 zł za MWh) a Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia o 69 proc. (362,60 zł za MWh).
Samorządowcy alarmują, że podwyżki te mogą zniweczyć wysiłki jednostek samorządu terytorialnego na rzecz realizacji długofalowych celów społecznych, na przykład tych związanych z poprawą jakości powietrza poprzez popularyzację transportu szynowego i trolejbusowego, które mają szczególne znaczenie dla mieszkańców obszarów metropolitalnych.
Zmiana kosztów wytwarzania i sprzedaży energii jest trwała, rynek energii w Polsce będzie przez wiele lat w nowej równowadze, będą obowiązywały znacznie wyższe ceny energii. Zdaniem przedstawicieli UMP w tej sytuacji rząd i parlament powinny podjąć działania o charakterze doraźnym, jak i długookresowym, które pozwolą zaadaptować się samorządom terytorialnym do nowej sytuacji rynkowej.
W przyjętym stanowisku przedstawiciele UMP apelują do rządu o podjęcie pilnych działań zmierzających do:
- znowelizowana projektu budżetu na rok 2019 w celu zrekompensowania jednostkom samorządu terytorialnego skutków wzrostu cen energii w roku 2019 przez zwiększenie kwoty subwencji ogólnej;
- zwolnienia z akcyzy energii elektrycznej wykorzystywanej do przewozu pasażerów metrem, tramwajami i trolejbusami zgodnie z art. 15.1.e) Dyrektywy Rady 2003/96/WE z dn. 27.10.2003 w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej.
- ochrony najuboższych mieszkańców miast i gmin, polegające na: (1) zweryfikowaniu kryteriów przyznawania dodatków mieszkaniowych i energetycznych, (2) zwiększeniu ich dostępności poprzez usprawnienie mechanizmu ich dystrybucji, (3) wprowadzeniu usług doradczych i ustanowieniu niewielkich środków na inwestycje w celu zmniejszenia zużycia energii przez biedniejsze gospodarstwa domowe.
Zmiany długookresowe powinny zmierzać do:
- zwiększenia udział jednostek samorządu terytorialnego w podatku od osób fizycznych (PIT), w stopniu pozwalającym na kompensowanie w następnych latach wzrostu kosztów energii od 2019 roku;
- przekazania przez rząd części przychodów ze sprzedaży uprawnień CO2 do dyspozycji jednostkom samorządu terytorialnego, które przeznaczą te środki również na zmianę sposobu użytkowania energii, a tym samym pozwolą na zmniejszanie obciążeń mieszkańców miast i gmin wyższymi kosztami energii i ograniczanie emisji zanieczyszczeń powodujących smog;
- stworzenia ustawowych warunków ograniczających ekspansję zabudowy na tereny niezabudowane, a w konsekwencji ograniczanie rozpraszania sieci infrastruktury i transportu publicznego, zwłaszcza na obszarach metropolitalnych.
Ponadto zarząd Unii Metropolii Polskich wnosi o pilne powołanie w ramach Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego doraźnego zespołu problemowego, w skład którego weszliby ze strony rządowej także przedstawiciele Ministra Finansów, którego celem byłoby nadzorowanie i koordynowanie wprowadzania proponowanych w stanowisku zmian.
Źródło: Unia Metropolii Polskich