Kiedy pod koniec zeszłego roku minister koordynator służb specjalnych przedstawił projekt ustawy o jawności życia publicznego, która ma zastąpić obecnie obowiązującą ustawę o dostępie do informacji publicznej (nie wiadomo, kiedy to nastąpi), po raz kolejny pojawiły się głosy, że należy wprowadzić ustawowe ograniczenia w korzystaniu z prawa do informacji, ponieważ jest wiele przypadków jego nadużywania. I tak na przykład Związek Gmin Wiejskich Województwa Podlaskiego w opinii skierowanej do MSWiA postuluje wprowadzenie obowiązku wykazania przez wnioskodawcę, że dana informacja jest mu potrzebna.
Grożba paraliżu samorządów?
Przedstawiciele Watchdog Polska postanowili sprawdzić, czy rzeczywiście mieszkańcy tak intensywnie pytają, że paraliżują pracę urzędów. W związku z tym do wszystkich urzędów miast i gmin w Polsce wysłali wniosek o informację publiczną, w którym pytali o liczbę wniosków o informacje publiczną, które wpłynęły do urzędu w latach 2014-2016. Wysłanych zostało 2467 wniosków. Zareagowało 1690 urzędów, z czego dane dotyczące liczby wniosków podały 1622 urzędy.
Z odpowiedzi gmin wynika, że w najbliższym czasie nie grozi nam paraliż władzy samorządowej, która zostanie zasypana gigantyczną liczbą wniosków. W 2014 r. urzędy średnio otrzymały 92 wnioski, w 2015 i 2016 r. 201 wniosków.
Około połowy urzędów otrzymało w tych trzech latach między 21 a 50 wniosków. Ponad 100 wniosków otrzymało między 5 a 7 proc. urzędów (w zależności od roku). Podzieliwszy jeszcze te wnioski przez liczbę wydziałów w każdym urzędzie łatwo zgadnąć, że z pewnością nie każdy pracownik gminy ma szansę choć raz w roku odpowiedzieć na wniosek o informację publiczną.
Najwięcej wniosków otrzymały Warszawa i Kraków, najmniej Klwów, Pacanów i Oleśnica (która twierdzi, że w latach 2014-2016 nie udostępniała informacji publicznych).
Wygląda na to, że niektóre gminy nie prowadzą zbyt gorliwie swoich rejestrów, ponieważ nie ma w nich śladu po wnioskach Sieci Watchdog, choć je wysyłali przy okazji różnych monitoringów. Pytanie, czy wszystkie wnioski są tak wybiórczo rejestrowane.
O co pytamy?
Pytania, które były zadawane urzędom, podzielono na kilka kategorii: środowisko/ekologia, sport, inwestycje, dane statystyczne, sprawy społeczne, informacja o funkcjonowaniu urzędu i kultura.
Najwięcej pytań dotyczyło kwestii schronisk dla zwierząt (wyłapywanie, ochrona zwierząt, program opieki nad zwierzętami, porozumienia na prowadzenie schroniska, sterylizacja etc.). Dużą grupę stanowiły też pytania o systemy informatyczne, komputerowe, operacyjne, budżet na IT, wydatki teleinformatyczne etc. oraz usuwanie azbestu (te zapewne były składane przez firmy).
Mieszkańców z kolei bardziej interesowały kwestie:
- planowanych inwestycji kanalizacyjnych,
- zagospodarowanie przestrzenne,
- dyżury i dane radnych i prezydenta,
- protokoły z sesji rady, komisji, zespołów roboczych,
- treść uchwał rady miejskiej,
- budżet obywatelski,
- dokumentacja przetargowa,
- kwestie podatków,
- nieruchomości.
Z zebranych przez Watchdog Polska danych wynika, że prawo do informacji stało się wygodnym narzędziem pozyskiwania informacji przez przedsiębiorców, natomiast mieszkańcy wciąż rzadko z niego korzystają i wciąż mamy dużo do zrobienia w dziedzinie jego popularyzacji. Odsetek gmin, które nie zrealizowały swojego ustawowego obowiązku i nie odpowiedziały na wniosek, pokazuje, że konieczna jest również edukacja urzędników. Jeśli urzędy będą sprawniej odpowiadały, ludzie zapewne zaczną chętniej pytać.
Więcej o raporcie na stronie https://siecobywatelska.pl/13775/
Źródło: Sieć Obywatelska Watchdog Polska
.png)
.jpg)
