---

Najwyższa Izba Kontroli zajęła się stanem technicznym Orlików

NIK sprawdziła, czy samorządy biorące udział w programie wywiązywały się z zobowiązań wynikających z niego, w szczególności utrzymywały obiekt na właściwym poziomie technicznym, zapewniały na ten cel niezbędne finanse, użytkowały go zgodnie z przeznaczeniem, zatrudniały trenera  (animatora), a także umożliwiały  bezpłatne korzystanie z obiektu.

Dodatkowo, Izba przeprowadziła badania kwestionariuszowe, w którym wzięło udział 1686 jednostek samorządu terytorialnego, z których 1 099 było w programie, posiadając łącznie 1 689 Orlików.

NIK zauważa, że gminy w dostatecznym stopniu utrzymywały obiekty wybudowane w ramach programu, zapewniając na ten cel niezbędne środki finansowe. Minister Sportu i Turystyki nie kontrolował realizacji przez samorządy zobowiązań wynikających z programu.

Ze skontrolowanych 15 kompleksów sportowych tylko jeden miał stan nawierzchni uniemożliwiający korzystanie z niego. Stan techniczny pozostałych Orlików był dobry, choć były wśród nich obiekty wymagające poprawy niektórych elementów. Naprawy wymagały najczęściej: nawierzchnia boisk, w tym głównie sztuczna trawa na boisku piłkarskim, siatka ogrodzeniowa, piłkochwyty, a także szatnie i łazienki.

Z badań kwestionariuszowych także wynika, że stan techniczny boisk był dobry. Jedynie 2,5 proc. Orlików było w złym stanie, ale nadającym się do użytkowania.

Ponadto NIK zauważa, że ponad połowa skontrolowanych gmin (8) nie przeprowadzała  okresowych (rocznych lub pięcioletnich) obowiązkowych kontroli stanu technicznego Orlików. Natomiast z badań kwestionariuszowych wynika, że w latach 2013-2017 takich kontroli nie prowadziło blisko 20 proc. gmin i powiatów (216 spośród 1099). Brak systematycznego monitorowania stanu technicznego Orlików może powodować, że w przypadku jego pogorszenia się samorządy nie będą w stanie podejmować skutecznych i szybkich działań. Dodatkowo, w przypadku pięciu Orlików, nierzetelnie prowadzono lub w ogóle książki obiektu.

Zdaniem NIK problemem pozostaje niedostosowanie zaplecza sanitarno-szatniowego do potrzeb osób niepełnosprawnych - 20 proc. skontrolowanych  obiektów nie spełniało odpowiednich wymagań, w szczególności dla poruszających się na wózkach inwalidzkich. Natomiast z badania kwestionariuszowego wynika, że ponad 11 proc. (191 spośród 1689) nie było dostosowanych do potrzeb tych osób. Szatnie dla niepełnosprawnych powinny m.in zapewniać odpowiednią przestrzeń manewrową, a drzwi i dojazd do nich nie powinny posiadać progów.

Uwagi i wnioski

Wyniki kontroli wskazują na potrzebę podjęcia stosownych działań przez Ministra Sportu i Turystyki, który zdaniem NIK powinien:

• monitorować sposób wywiązywania się przez jednostki samorządu terytorialnego z zobowiązań podjętych przy realizacji inwestycji w ramach programu „Moje Boisko - Orlik 2012”;
• zwiększyć nadzór nad realizacją zadań dofinansowywanych ze środków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej, w szczególności realizowanych w danym roku przez operatora zadania „Lokalny Animator Sportu”.

W celu zapewnienia prawidłowego utrzymania obiektów wybudowanych w ramach programu „Moje Boisko - Orlik 2012” Burmistrzowie i Wójtowie powinni:

• przeprowadzać okresowe obowiązkowe kontrole stanu technicznego Orlików wynikające z Prawa budowlanego oraz poprawić stan techniczny wadliwych elementów obiektów;
• zwiększyć nadzór nad zarządcą Orlika;
• dostosować zaplecze sanitarno-szatniowe do potrzeb osób niepełnosprawnych.