---

Co Polacy myślą o parkach miejskich?

Pionierski projekt Husqvarna

Realizując projekt „W rytmie natury” Husqvarna pragnie zrozumieć potrzeby mieszkańców miast i zatroszczyć się o poprawę i jakości ich życia. Globalne trendy wskazują na istotną rolę parków i miejskich przestrzeni zielonych, gdzie mieszkańcy miast mogą poszukiwać spokoju, wyciszenia od miejskiego zgiełku i codziennych trosk. To właśnie ten trend skłonił firmę do zrealizowania pionierskiego na skalę kraju projektu „W rytmie natury”, który ma zachęcić Polaków do częstszego odwiedzania miejskich parków i aktywnego udziału w rozwoju tych miejsc.

Przez ostatnie lata firma przeprowadziła wiele badań na całym świecie, aby lepiej poznać nie tylko stan miejskich ogrodów, ale także preferencje społeczności w danych państwach w zakresie spędzania wolnego czasu i obcowania z naturą. Firma poszukiwała odpowiedzi dotyczących potrzeb mieszkańców miast związanych z miejskimi terenami zieleni. Analizowano także możliwą wizję przyszłości parków miejskich i sprawdzano, jak rozwój technologii wpłynie na jeszcze łatwiejsze, cichsze i mniej inwazyjne pielęgnowanie tych ogrodów.

- Zdajemy sobie sprawę z tego, że technologia maszyn akumulatorowych, pomimo dynamicznego rozwoju potrzebuje jeszcze trochę czasu, aby trafić pod strzechy. Barier jest wiele – cena, brak zaufania do nieznanych rozwiązań technologicznych, obawy o wydajność maszyn i akumulatorów. Te bariery mają wpływ na tempo zmian. A zalety tego typu rozwiązań są oczywiste – maszyny które nie zanieczyszczają środowiska spalinami, tańsza eksploatacja dzięki akumulatorom które można eksploatować przez lata czy wreszcie brak zanieczyszczenia hałasem. Ostatnie badania przeprowadzone przez Husqvarna Group jasno pokazują, że przyzwolenie społeczne dla hałaśliwych maszyn maleje, stąd też nasza akcja społeczna #CicheSąsiedztwo. Wiele społeczności samoogranicza się w tym zakresie wprowadzając ograniczenia dla hałaśliwych maszyn spalinowych i zakazując ich używania np. w weekendy. Szalone? Nie sądzę. Zmiany zachodzą niezauważalnie, ale są nieodwracalne – mówi Maciej Konieczny, Dyrektor Handlowy Husqvarna Polska.

Badania opinii Polaków na temat parków miejskich

Z początkiem wiosny tego roku firma Husqvarna przeprowadziła badanie także w Polsce. Celem było poznanie opinii Polaków dotyczących form spędzania wolnego czasu, oceny parków miejskich i wizji jak mogą one wyglądać
w przyszłości. Badanie jest elementem ogólnopolskiejkampanii: „W rytmie natury”, która ma na celu zwrócenie uwagi Polaków na możliwości spędzania wolnego czasu w parkach orazpoprawę kondycji tych terenów i zaangażowanie danych społeczności do działań na rzecz miejsc dla nich ważnych. W ramach akcji firma każdego roku wybierzemiasta, w których razem z mieszkańcami przeprowadzi wspólne prace pielęgnacyjne na rzecz danych terenów zieleni, tak aby lokalna społeczność miała wpływ na kształt i kondycję danej przestrzeni.Poniższa analiza została uzupełniona o dane pochodzące z raportu firmy Husqvarna „Future Urban Parks Report” z 2016 roku, gdzie przebadano trendy i kierunku rozwoju parków w perspektywie najbliższych 12 lat

Metodologia badań

Badania dla firmy Husqvarnana temat opinii Polaków dot. polskich parków miejskich przeprowadził niezależny Instytut Badań Rynkowych i Społecznych (IBRIS). Badanie przeprowadzono w marcu tego roku na próbie losowo-kwotowej na ludności zamieszkującej miasta. Badanie zrealizowane było metodą telefonicznych standaryzowanych wywiadów kwestionariuszowych wspomaganych komputerowo (CATI).

Ogólne opinie Polaków o parkach

Czy polskie parki są wg rodaków atrakcyjne?

W opinii badanychnajważniejszym czynnikiem stanowiącym o atrakcyjności parku jest zadbana przestrzeń, niezależnie od pory roku - teren powinien być czysty, a trawniki i roślinność poddawane systematycznym zabiegom pielęgnacyjnym.

Czy pozytywnie oceniamy stan naszych parków?

Polacy ogólnie są zadowoleni ze stanu utrzymania parków miejskich.

Czy chcemy mieć bezpośredni wpływ na wygląd parków?

W tej kwestii zdania Polaków są podzielone, choć nieznacznie dominują wskazania twierdzące.

Jak często Polacy bywają w parkach?

Badani Polacy najczęściej odwiedzają parki kilka razy w tygodniu.

Dlaczego odwiedzamy parki?

Za największą zaletę parków badani wskazywali możliwość spacerowania oraz kontakt z przyrodą. To dwa najczęstsze powody, dla których respondenci odwiedzają parki miejskie.

Lubimy spędzać czas w parkach

Aż 87% osób deklaruje, że lubi spędzać czas w parkach. Prawie 57% wyraziło opinię w sposób zdecydowany, a trzech na dziesięciu odpowiedziało „raczej tak”. Brak przyjemności zprzebywania w zieleńcach miejskich odczuwa nieco ponad 11% badanych Polaków. Kobiety i mężczyźni w podobnym stopniu deklarują, że lubią spędzać czas w miejskich terenach zielonych, jednak odsetek wskazań zdecydowanych jest wyższy u kobiet (prawie 65%) niż u mężczyzn (stanowi ponad 48%). W przyszłości zwiększy się znacznie czas, który będziemy chcieli spędzać w przestrzeni miejskich parków. Ponadto wg badań globalnych zastąpią one domowe przestrzenie takie jak: balkon,czy pokój zabaw.

Zdecydowana większość Polaków jest zadowolona ze stanu utrzymania parków miejskich

Pozytywną opinię w zakresie kwestii utrzymania parków podziela więcej niż ośmiu na dziesięciu badanych. Jednak warto zauważyć, że znacznie częściej są to wskazania raczej dobre (61,9%) niż zdecydowane (18,6%). Odmienne spojrzenie na wygląd polskich parków deklaruje niespełna 15% respondentów. Kobiety lepiej niż mężczyźni oceniają stan utrzymania parków w ich miejscu zamieszkania (89,4% vs 71,4%). Wśród mężczyzn obserwujemy wyższy niż u kobiet odsetek wskazań negatywnych (20,6% vs 8,5%). Mężczyźni częściej niż kobiety nie potrafili jednoznacznie ocenić jakości parków znajdujących się w ich mieście.

Raz w tygodniu, aż ¼ Polaków odwiedza park

Kilka razy w tygodniu zieleńce miejskie odwiedza niemal co czwarty mieszkaniec polskich miast. Raz w tygodniu taką aktywność podejmuje prawie 24% badanych, prawie 15% pojawia się tam raz na dwa tygodnie, a niecałe 18% raz w miesiącu. Ponad 17% jest w parku za na trzy miesiące. O ile kobiety deklarowały, że lubią spędzać czas w zieleńcach miejskich, to jednak mężczyźni częściej bywają w tych miejscach (częstotliwość kilka lub raz w tygodniu). Kobiety natomiast częściej niż mężczyźni podejmują taką aktywność raz na dwa tygodnie, raz w miesiącu oraz raz na trzy miesiące.

Spacer. Najważniejsza forma spędzania czasu.

Możliwość spacerowania(52%) oraz kontakt z przyrodą (50,6%), to dwa najczęściej wskazywane przez badanych czynniki zachęcające do odwiedzaniazielonych przestrzeni miejskich.

Potrzeba odprężenia i relaksu (46,5%), możliwość spędzenia czasu z rodziną lub znajomymi (42,9%), korzystny wpływ na poprawę nastroju (42,6%), cisza i spokój (42%) oraz czysta i zadbana przestrzeń (40,5%) to wskazywane elementy parków miejskich skłaniające Polaków do ich odwiedzania.

Natomiast najrzadziej, do przebywania w parkach miejskich Polaków zachęca nas poczucie bezpieczeństwa (18,3%) oraz chęć nawiązania nowych kontaktów (12,2%). Raport globalny dot. przyszłości zieleńców miejskich także wskazuje, że istotnymi elementami dla odwiedzających będzie kwestia zdrowia psychicznego oraz poprawy aktywności fizycznej mieszkańców miast w 2030 roku.

Brak troski o czystość parku – zniechęca Polaków.

Tym, co w sposób szczególny zniechęca badanych do odwiedzania miejskich terenów zieleni to odchody zwierząt (55,9%). Niechęć do odwiedzania parków wiąże się głównie z brakiem dbałości o tereny zielone i zanieczyszczenie przestrzeni (40,9%.). Badani zwracają również uwagę na małą architekturę – dostrzegają brak ławek, toaletczy koszy na śmieci (24,5%). Nie lubią też zatłoczonych miejsc (23,9%). Blisko 19%, nie bywa w parkach ze względu na znaczną odległość od domu lub pracy, a prawie 18% twierdzi, że miejskie zieleńce nie są miejscem, w którym mogą się zrelaksować czy odprężyć. Najmniejsze znaczenie, w opinii respondentów ma większa infrastruktura. Brak restauracji czy fontanny zniechęca niespełna 9% respondentów do odwiedzania parków.

Park idealny?  - to teren zadbany przez 4 pory roku.

Najważniejszym czynnikiem stanowiącym o atrakcyjności parku jest zadbana przestrzeń niezależnie od pory roku. Zdaniem respondentów teren powinien być czysty, a trawniki i roślinność poddawane systematycznym zabiegom pielęgnacyjnym (62,8%). Polacy doceniają zróżnicowaną roślinność z możliwością podziwiania różnych gatunków roślin czy zwierząt (47,2%). Cenią też ruch na powietrzu, zatem w idealnym parku powinna znajdować się powierzchnia o funkcji rekreacyjnej (46,1%). Kluczowe są też atrakcje dla rodzin odwiedzających parki razem z dziećmi (44,7%) oraz naturalne place zabaw, czy poukładane głazy i pnie (42,6%). Idealny park powinien być również wolny od smogu i zanieczyszczonego powietrza (42,5%), dobrze, jeżeli byłby zlokalizowany z dala od centrum miasta, stanowiąc miejsce wyciszenia i spokoju (40,5%). Park idealny powinien wyróżniać się minimalną ingerencją człowieka w przyrodę, pozostawiając jego cenne walory przyrodnicze (40,4%). Co ciekawe, Polacy najmniej cenią dostęp do większej architektury (23,8%) oraz nowoczesną infrastrukturę (23,7%). W zakresie patrzenia w przyszłość w porównaniu z badaniami (Future Urban Parks Report) Polacy nie koncentrują się na myśleniu o parkach jako o przestrzeni, która ma wykorzystywać nowoczesne technologie. Natomiast raport i badania łączy myśl, że są to przestrzenie wielofunkcyjne.W globalnym ujęciu przyszłości, większą i aktywną rolę odgrywają społeczności lokalne w utrzymaniu danego terenu. Raport globalny pokazuje, że ludzie chcą mieć także dostęp do parku przez całą dobę.

Czy Polacy chcą mieć wpływ na stan polskich parków?

Badani są podzieleni w ocenie tego, czy chcieliby mieć wpływ na wygląd i zagospodarowanie parków miejskich w ich najbliższej okolicy.Co prawda, opinie twierdzące stanowią łącznie prawie 57%, a nieco ponad 41% to opinie negatywne, ale największy odsetek wskazań stanowi odpowiedź raczej nie (35,6%). Płeć różnicuje podejście badanych w kwestii tego, czy chcieliby mieć wpływ na wygląd i zagospodarowanie parków miejskich. Choć mężczyźni częściej niż kobiety deklarują, że zdecydowanie chcieliby móc ingerować w kształt parków miejskich, to biorąc pod uwagę łączny odsetek wskazań pozytywnych, dominują kobiety (62,5% vs 50,6%).

Wizja przyszłości. Ujęcie globalne. Przestrzeń zieleni miejskiej w 2030 roku.

Husqvarna w 2016 roku opracowała raport globalny: „Future Urban Parks Raport”, poddając ponad 500 studentów architektury krajobrazu (Europa, Azja, Północna i Południowa Ameryka oraz Australia) badaniu na temat przyszłości terenów zielonych w dużych miastach. Chciano dowiedzieć się:jakie są trendy rozwoju?Jakie zmiany będą miały miejsce na przestrzeni lat w zakresie rozwoju terenów zieleni miejskiej? jakibędzie sposób ich zarządzania, pielęgnacji i zastosowania nowoczesnychtechnologii?92% biorących udział w badaniu wierzy, że kluczową rolą parków będzie wywieranie pozytywnego wpływu na otaczające je miasta. Poprawa zdrowia to główny cel istnienia parków przyszłości. 84% respondentów wskazuje, że będą miały kluczowy wpływ na zdrowie psychiczne mieszkańców, a 90% uważa, że będą miały ważny udział w poprawie zdrowia fizycznego. Prawie ¾ uważa, że za kilkanaście lat parki będą zajmowały większe przestrzenie niż w tej chwili. Wiele z elementów zieleni przeniesie się lub zbliży do architektury miejskiej takiej jak: dachy, wnętrza budynków, elementy wertykalne architektury miejskiej, mosty, miejsca podziemnie (np. metro, przejścia podziemne), przestrzenie wodne czy alejki. Dla 90% wielofunkcyjny park będzie w 2030 roku standardem.

Zieleń wejdzie bezpośrednio do miejsc zamieszkiwanych i użytkowanych w przestrzeni miejskiej wg 91% badanych, a parki wg 61% będą źródłem energii odnawialnej. Ponad 80% respondentów twierdzi, żemiejskie zieleńce staną się miejscami, które będą miały wpływ na mieszkańców w zakresie prowadzenia bardziej świadomego życia w trosce o środowisko. Parki będą miały na celu zmniejszanie emisji zanieczyszczenia w miastach i zmniejszanie miejskiego hałasu. Elementem cechującym nowoczesny park będzie wykorzystanie w nim nowoczesnych technologii, które także będą przyjazne dla środowiska i człowieka. Prawie połowa studentów uważa, że kosiarki automatyczne i drony to pewny element parków przyszłości. Prawie 100% respondentów jest pozytywnie nastawionych na użytkowanie nowoczesnych technologii w parkach przyszłości. Nowoczesne technologie to wg nich wykorzystanie m.in. sensorów wilgoci i deszczu czy systemów automatycznego nawadnianiaorazautomatyzacja w zakresie pielęgnacji trawnika.W przyszłości parki mają byćdostępnie przez 24h dostęp.Docelowo znacznie wzrośnie także rola lokalnych społeczności i ichaktywny udział w wyglądzie parków miejskich. Wg 70% respondentów parkami będą zarządzać profesjonaliści we wsparciu społeczności lokalnych (wolontariuszy) (ponad 60%) we współudziale nowoczesnych technologii (tak uważa prawie 50%).

Podsumowanie

W badaniu zastanej rzeczywistości w 2018 roku polskich mieszkańców miast widoczne są elementy, które bliskie są także wizji studentów architektury krajobrazu datowanej na 2030 rok. Przyszłość pokaże, czy wizje się urzeczywistnią, jednak kierunki takie jak: zwiększenie udziału nowoczesnych technologii w kwestie dot. pielęgnacji parków czy chęć zaangażowania się mieszkańców w kształtowanie tych terenów, wpływ miejskich terenów zielonych na zdrowie i wypoczynek są już procesami, które już obserwujemy.

Pełne wyniki badań mogą Państwo pobrać ze strony: www.bit.ly/2I0ENl6

Źródło: „W rytmie natury” - badania Husqvarna